„Poszanowanie praw i godności człowieka, a także zrozumienie dla jego różnorodności to ważny element kultury organizacyjnej, który może mieć swoje przełożenie na ocenę spółki przez inwestorów, a tym samym sukces biznesowy. Wartości związane z przestrzeganiem praw człowieka i różnorodnością są coraz częściej brane pod uwagę m.in. przez międzynarodowe agencje ratingowe, które dokonują ocen spółek na rynku pod kątem czynników ESG tzn. środowiskowych, społecznych oraz dotyczących ładu korporacyjnego.”
W ciągu ostatnich kilkunastu lat wiele krajów i organizacji międzynarodowych, w tym: ONZ, OECD, Unia Europejska czy Rada Europy, podjęły działania w celu skutecznej ochrony praw człowieka. Szczególną rolę w tym procesie pełni dokument przyjęty przez Radę Praw Człowieka ONZ w 2011 roku „Wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka”. Stały się one punktem odniesienia dla usystematyzowania i zintensyfikowania działań chroniących prawa człowieka w biznesie. Państwa członkowskie UE, w tym Polska, przyjęły krajowe plany działania (KPD) i odpowiedziały na komunikat Komisji Europejskiej w sprawie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw oraz przyjęcia krajowych planów działania w zakresie wdrażania wytycznych. Zgodnie z zaleceniami ONZ, UE i RE Rada Ministrów 8 października 2021 przyjęła kolejny dokument w tym zakresie „Krajowy Plan Działania na rzecz wdrażania Wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka na lata 2021-2024” 1.
Grupa PZU uznaje za fundamentalną wartość współczesnego społeczeństwa poszanowanie praw człowieka i jego godności. Formalnie stanowisko to zostało potwierdzone w przyjętej w PZU „Polityce praw człowieka”. Grupa PZU prowadzi swoją działalność także zgodnie z zasadami poszanowania różnorodności dbając o niedyskryminujący dostęp do swoich usług i produktów oraz w sposób transparentny i uczciwy budując relacje biznesowe. Tym samym w Grupie PZU poszanowanie praw człowieka jest podstawą budowy relacji z kluczowymi grupami interesariuszy, w szczególności z: (1) pracownikami Grupy PZU, (2) klientami, (3) dostawcami i partnerami biznesowymi oraz (4) wszystkimi innymi interesariuszami Grupy PZU.
(1) Poszanowanie praw człowieka i różnorodności w relacji z pracownikami
W relacjach z pracownikami kluczowe miejsce zajmują działania ukierunkowane na tworzenie organizacji wspierającej różnorodność. W ramach prowadzonej polityki w zakresie kultury organizacyjnej szczególne znaczenie ma poszanowanie praw człowieka, w tym przeciwdziałanie mobbingowi i dyskryminacji, zapewnienie wszystkim pracownikom równych szans bez względu na pozycję zawodową, płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także formę zatrudnienia – na czas określony lub nieokreślony, w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy, przy jednoczesnym poszanowaniu prawa do wolności zrzeszania się i strajku.
(2) Poszanowanie praw człowieka w relacji z klientami
W relacjach z klientami stosowane są najwyższe standardy poszanowania praw człowieka, a nacisk kładziony jest w szczególności na zapewnienie prywatności, uczciwe warunki ubezpieczeń osobowych i majątkowych oraz wysoką jakość ochrony zdrowia. Ponadto Grupa PZU buduje relacje z klientami, kierując się zasadą ich równego traktowania, a oferowane przez Grupę PZU produkty i usługi nie mają dyskryminacyjnego charakteru. Niektóre produkty oferowane w PZU kierowane są do grup szczególnie narażonych na naruszenia praw człowieka np. osób starszych, dzieci czy osób z niepełnosprawnością. Także przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych dotyczących zaangażowania w spółki brane są pod uwagę ryzyka związane z przestrzeganiem praw człowieka. Kwestie relacji z klientami i produkty są również częścią systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym i braku zgodności.
(3) Poszanowanie praw człowieka w łańcuchu dostaw
Grupa PZU dąży do zwiększania świadomości dostawców na temat wagi przestrzegania praw człowieka w ich działalności - w tym celu przyjęto Kodeks Dobrych Praktyk CSR Dostawców Grupy PZU. Zgodnie z tym dokumentem Grupa PZU oczekuje, że dostawcy będą respektować prawa człowieka, a także przeciwdziałać dyskryminacji w ramach prowadzonej przez siebie działalności. Różnorodność w łańcuchu dostaw zapewniana jest przez nawiązywanie współpracy z dużymi, średnimi i małymi przedsiębiorstwami oraz podmiotami ekonomii społecznej. Tematyka przestrzegania przez dostawcę praw człowieka oraz praw pracownika będzie jednym z elementów rozszerzonego programu audytu dostawcy począwszy od 2022 roku.
(4) Poszanowanie praw człowieka w relacjach z pozostałymi interesariuszami
Poszanowanie praw człowieka jest podstawą wszystkich relacji, które nawiązuje i utrzymuje Grupa PZU. Widać to również w działaniach na rzecz lokalnych społeczności. Programy zaangażowania społecznego budowane są w oparciu o dwa kluczowe czynniki: najważniejsze wyzwania społeczne oraz wiedzę i kompetencje organizacji. Dzięki temu wkład w rozwój społeczności Grupy PZU przynosi wymierne korzyści i przyczynia się do poprawy warunków życia.
1 Krajowy Plan Działania na rzecz wdrażania Wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka 2021-2024, https://www.gov.pl/web/dyplomacja/ch-onz-dotyczacych-biznesu-i-praw-czlowieka-2021-2024
Zarządzanie różnorodnością
Ważnym aspektem dotyczącym praw człowieka jest poszanowanie różnorodności. PZU pozostaje pod patronatem Platformy Europejskich Kart Różnorodności Komisji Europejskiej. Jako sygnatariusz Karty Różnorodności w Polsce, PZU już w 2013 roku zobowiązało się do rewizji własnych procedur i polityk w zakresie praw człowieka i różnorodności. Od tego czasu zasady te są skutecznie rozwijane. Karta podkreśla m.in., że różnorodność jest fundamentalną wartością współczesnego społeczeństwa, a polityka równego traktowania i zarządzanie różnorodnością przynosi wymierne korzyści wpływając na rozwój oraz innowacyjność organizacji. Inicjatywa jest koordynowana przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu.
W Banku Pekao obowiązuje „Polityka równości płci oraz różnorodności w odniesieniu do członków Rady Nadzorczej, członków Zarządu oraz osób pełniących kluczowe funkcje w Banku Polska Kasa Opieki Spółka Akcyjna”. Dokument określa strategię
w zakresie zarządzania różnorodnością pracowników Banku, w tym zróżnicowania w odniesieniu do wyboru członków Rady Nadzorczej, członków Zarządu oraz osób pełniących kluczowe funkcje w Banku. Polityka równości płci oraz różnorodności definiuje wytyczne mające na celu zapewnienie pracownikom Banku możliwości zarządzania ich karierą, osiągnięcie sukcesu oraz ocenę wykonywanej przez nich pracy na podstawie indywidualnych osiągnięć, bez względu na płeć. Bank Pekao w 2021 roku stał się członkiem United Nations Global Compact – inicjatywy Organizacji Narodów Zjednoczonych łączącej biznes na rzecz zrównoważonego rozwoju, w tym praw człowieka. PZU planuje przystąpić do tej organizacji w 2022 roku.
W Alior Banku obowiązuje Polityka doboru i oceny członków Zarządu i Rady Nadzorczej, zapewniająca różnorodność wykształcenia, doświadczenia zawodowego, wieku oraz płci członków Zarządu i Rady Nadzorczej w szczególności poprzez zapewnienie udziału kobiet w procesie wyboru członków Zarządu i równe traktowanie kandydatów bez względu na płeć.
Zasady wspierające różnorodność i równe traktowanie obejmują wszystkie etapy kariery zawodowej w firmie – począwszy od procesu rekrutacyjnego, poprzez okres trwania stosunku pracy (warunki zatrudnienia, dostęp do szkoleń i aktywności rozwojowych, możliwości awansu), aż po zakończenie współpracy. PZU w ramach rekrutacji ukierunkowanej w prowadzonych procesach rekrutacji zachowuje zasady równego dostępu do pracy dla wszystkich. Przestrzegane są zasady braku dyskryminacji ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, kraj pochodzenia czy z innych powodów. Rekrutacja w PZU opiera się na jak najlepszym dopasowaniu profilów kandydatów do wymagań stawianych w opisie stanowiska. Analogicznie takie same zasady są zachowane w prowadzonym Programie Praktyk i Staży, każdy ma do nich równy dostęp i jest traktowany w taki sam sposób.
PZU chce rozwijać kompetencje w zakresie efektywnego wykorzystywania potencjału różnorodnych zespołów. Jest to jedna z inicjatyw wspierających zróżnicowany rozwój i budowanie inspirującego, odpowiedzialnego miejsca pracy (#potencjałzespołów). Różnorodność dotyczy nie tylko płci, wieku czy pochodzenia, ale też indywidualnego stylu działania, komunikacji czy miejsca wykonywania pracy. W 2021 roku moduł dotyczący zarządzania różnorodnością włączono w podstawowe szkolenie dla nowych menedżerów. Dla wszystkich pracowników opracowano nowe szkolenie e-learningowe „Współpraca w różnorodności”, którego celem jest lepsze rozumienie różnic międzyludzkich, zwłaszcza pokoleniowych, aby efektywnie współpracować w różnorodnych zespołach.
PZU uczestniczy w aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami stwarzając im bezpieczne i odpowiednio dostosowywane do stopnia niepełnosprawności warunki pracy. Na koniec 2021 roku w PZU i PZU Życie zatrudnionych było łącznie 110 osób z orzeczonym stopniem niepełnosprawności.
Warto zaznaczyć, że otwartość i zrozumienie różnorodności nie odnosi się wyłącznie do kwestii pracowniczych. Różnorodne potrzeby klientów są z jednej strony szansą na rozwój oferty produktowej a z drugiej wrażliwość na potrzeby grup zagrożonych wykluczeniem społecznym pozwala, przez dostarczane rozwiązania biznesowe, wspierać rozwiązywanie problemów społecznych. Szczególną grupą klientów, o której potrzeby dba Grupa PZU są osoby z niepełnosprawnością oraz seniorzy.
[GRI 405-1]
Skład ciał nadzorczych i kadry pracowniczej w podziale na kategorie pracowników według płci, wieku oraz innych wskaźników różnorodności w przeliczeniu na etaty
| Pracownicy wg kategorii wiekowej i różnorodności | Odsetek pracowników w każdej z kategorii w stosunku do łącznej liczby pracowników w danej kategorii w PZU i PZU Życie | |||
| 2020 | 2021 | |||
| Kobiety | Mężczyźni | Kobiety | Mężczyźni | |
| <30 lat | 59,8% | 40,2% | 62,0% | 38,0% |
| 30–50 lat | 62,7% | 37,3% | 62,7% | 37,3% |
| >50 lat | 56,0% | 44,0% | 56,5% | 43,5% |
| Ogółem w podziale na płeć | 61,2% | 38,8% | 61,5% | 38,5% |
| Obcokrajowcy* | 0,1% | 0,1% | 0,1% | 0,1% |
* odpowiednio odsetek liczby kobiet (obcokrajowców) do łącznej liczby kobiet w PZU i PZU Życie oraz odsetek liczby mężczyzn
(obcokrajowców) do łącznej liczby mężczyzn w PZU i PZU Życie
| Pracownicy wg struktury zatrudnienia | Odsetek pracowników w każdej z kategorii w stosunku do łącznej liczby pracowników w danej kategorii w PZU i PZU Życie | |||
| 2020 | 2021 | |||
| Kobiety | Mężczyźni | Kobiety | Mężczyźni | |
| Stanowiska menedżerskie | 55,3% | 44,7% | 55,4% | 44,6% |
| Pozostali pracownicy | 62,3% | 37,7% | 62,6% | 37,4% |
| Ogółem w podziale na płeć | 61,2% | 38,8% | 61,5% | 38,5% |
| Pracownicy wg struktury zatrudnienia | Odsetek pracowników w każdej z kategorii w stosunku do łącznej liczby pracowników w PZU i PZU Życie | |||||
| 2020 | 2021 | |||||
| <30 lat | 30–50 lat | >50 lat | <30 lat | 30–50 lat | >50 lat | |
| Stanowiska menedżerskie | 1,5% | 83,2% | 15,3% | 1,4% | 81,4% | 17,2% |
| Pozostali pracownicy | 13,5% | 68,7% | 17,9% | 12,1% | 69,2% | 18,7% |
Skład Rady Nadzorczej wg kategorii wiekowej i różnorodności na dzień 31.12.2021
| Skład Rady Nadzorczej wg kategorii wiekowej i różnorodności |
Podział % w PZU | Podział % w PZU Życie | ||
| Kobiety | Mężczyźni | Kobiety | Mężczyźni | |
| <30 | 0,0% | 0,0% | 0,0% | 0,0% |
| 30-50 | 9,1% | 54,5% | 0,0% | 28,6% |
| >50 | 9,1% | 27,3% | 42,9% | 28,6% |
| Ogółem % w podziale na płeć | 18,2% | 81,8% | 42,9% | 57,1% |
| Obcokrajowcy | 0,0% | 0,0% | 0,0% | 0,0% |
Skład Zarządu wg kategorii wiekowej i różnorodności na dzień 31.12.2021
| Skład Zarządu wg kategorii wiekowej i różnorodności |
Podział % w PZU | Podział % w PZU Życie | ||
| Kobiety | Mężczyźni | Kobiety | Mężczyźni | |
| <30 | 0,0% | 0,0% | 0,0% | 0,0% |
| 30-50 | 25,0% | 50,0% | 33,3% | 44,4% |
| >50 | 12,5% | 12,5% | 11,1% | 11,1% |
| Ogółem % w podziale na płeć | 37,5% | 62,5% | 44,4% | 55,6% |
| Obcokrajowcy | 0,0% | 0,0% | 0,0% | 0,0% |
W standardach obsługi klienta w oddziałach PZU funkcjonuje „teoria pięciu kroków”, w której szczególną uwagę zwraca się na potrzeby seniorów (np. na trudności związane ze wzrokiem, słuchem, poruszaniem się lub przyswajaniem skomplikowanych informacji). W podręczniku dla pracowników zawarte zostały rekomendacje w zakresie obsługi osób starszych. W szczególności to kwestia zrozumiałego, czasem nieco wolniejszego, przekazywania informacji. W 2021 roku PZU rozpoczął współpracę z Krajowym Instytutem Gospodarki Senioralnej. To organizacja, której misją jest gromadzenie wiedzy i przygotowywanie rozwiązań mających na celu dostosowanie gospodarki i społeczeństwa do długowieczności. W ramach współpracy powstaje cykl szkoleń, które zapewnią dojrzałym klientom jeszcze lepszą obsługę w Oddziałach PZU.
Analogiczne zasady zdefiniowano odnośnie obsługi osób z niepełnosprawnościami, w tym niepełnosprawnych ruchowo, osób niewidomych lub niedowidzących, osób niesłyszących lub niedosłyszących czy osób z zaburzeniami mowy.
W około 78% placówek PZU zapewniony jest dostęp dla osób niepełnosprawnych. Placówki są częściowo dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Wyposażone są one m.in. w odpowiednie podjazdy, pochylnie, platformy, windy i schodołazy:
- obecnie w ok. 37% oddziałów PZU nie ma żadnych barier przy wejściach;
- w ok. 40% jednostek dostęp osobom niepełnosprawnym ułatwiają odpowiednie podjazdy, windy lub urządzenia techniczne.
Podczas weryfikacji rynku i analizy obiektów pod najmy na potrzeby nowotworzonych placówek, kwestia dostępności dla osób niepełnosprawnych jest jednym z kluczowych kryteriów kwalifikujących budynki do najmu przez PZU.
Około 43% placówek PZU wyposażonych jest w toalety dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Są tam m.in. pola manewrowe dla wózków inwalidzkich i poręcze. Mając na celu gwarancję zmniejszania barier oraz równości dostępu PZU wraz z innymi podmiotami gospodarczymi oraz jednostkami terytorialnymi uczestniczy w ogólnopolskiej kampanii „likwidacja barier”. Widocznym efektem jest stale rosnąca ilość miejsc postojowych dla osób niepełnosprawnych w całym kraju. We wszystkich nieruchomościach będących własnością PZU, wykorzystywanych z przeznaczeniem na parkingi, zadbano o wydzielenie odpowiednio oznakowanych miejsc dla uprawnionych samochodów. W sytuacji gdy parkingi są dzierżawione, PZU dba o to, aby wynajmujący zatroszczył się o odpowiednie wydzielenie miejsc uprzywilejowanych.
Firma wychodzi również naprzeciw potrzebom rodziców. W specjalnie przygotowanych kącikach dziecko może się bawić swobodnie i bezpiecznie, kiedy rodzic zajęty jest sprawami związanymi z polisą ubezpieczeniową. Na koniec 2021 roku kącik malucha funkcjonował w 13 oddziałach – w 120 placówkach do dyspozycji dzieci są ekologiczne układanki.
W wielu przypadkach niepełnosprawność jest wynikiem wypadku. Nagłe utracenie pełnej sprawności jest szczególnie trudnym doświadczeniem. W tych ciężkich dla klientów momentach, PZU chce pomagać w sposób realny, wykorzystując potencjał Grupy PZU. Jednym z przykładów takiego działania jest Program Rehabilitacji w szkodach OC, oferując pomoc osobom poszkodowanym w wypadkach komunikacyjnych i wypadkach przy pracy. Celem tego działania jest:
- przywracanie poszkodowanych do funkcjonowania w społeczeństwie;
- stworzenie możliwości leczenia i rehabilitacji w oparciu o potencjał Grupy PZU dzięki czemu powrót do sprawności będzie szybszy, prostszy, skuteczniejszy;
- aktywizacja zawodowa osób poszkodowanych.
Działanie wspiera poszkodowanych oraz ich najbliższych w funkcjonowaniu na poziomie rodzinnym i społecznym, tuż po wypadku. Pomoc jest udzielana w trakcie procesu leczenia i rehabilitacji, wykorzystując synergię działań grupy PZU (sieć placówek, sieć usług, współpracę z dostawcami).
Kolejnym przykładem jest Organizator Pomocy Poszkodowanym po Wypadkach (w szkodach OC). Organizator Pomocy obejmuje kompleksowym programem wsparcia osoby poszkodowane w wypadkach oraz ich rodziny. Będąc łącznikiem pomiędzy poszkodowanym a opiekunem szkody pomaga odnaleźć się w nowych realiach. Dzięki temu poszkodowany otrzymuje od PZU nie tylko odszkodowanie, ale przede wszystkim pomocną dłoń. Do roku 2024 PZU zobowiązało się objąć programem pomocowym łącznie 350 osób. Pomoc ta obejmuje:
- opiekę nad poszkodowanym po wyjściu ze szpitala - pomoc w poszukiwaniu wsparcia psychologicznego dla poszkodowanego i jego rodziny, aby utrzymać/zyskać jego zaangażowanie w zmianę;
- programy: leczniczy (operacje), rehabilitacyjny, protezowy;
- pomoc w znalezieniu informacji o lokalnych placówkach medycznych (m. in. PZU Zdrowie) oraz w zorganizowaniu dofinansowania z PFRON i innych źródeł,
- pomoc w dostosowaniu mieszkania, podjazdu do „nowej rzeczywistości”,
- współpracę z lokalnymi urzędami pracy i przedsiębiorcami. Dzięki znajomości lokalnego rynku pracy i jego potrzeb są organizowane szkolenia, pomagające się przekwalifikować i znaleźć pracę w nowej roli,
- wsparcie psychologiczne w postaci stacjonarnych turnusów terapeutyczno-wypoczynkowych dla dzieci i ich rodzin, dotkniętych traumą spowodowaną wypadkiem lub śmiercią rodzica;
- wsparcie psychologiczne w postaci domowych lub zdalnych interwencji psychologa dla osób dotkniętych traumą spowodowaną wypadkiem lub chorobą;
- informację prawną przy uzyskaniu zezwolenia sądu na zawarcie ugody w szkodzie osobowej na rzecz małoletniego.
Również w działalności prewencyjnej PZU dba o potrzeby osób z niepełnosprawnościami. Przykładem takiego działania jest kompleksowa obsługa kierowców i pasażerów niepełnosprawnych. PZU wspólnie ze Stowarzyszeniem Niepełnosprawnych Kierowców SPiNKa dba o potrzeby niepełnosprawnych kierowców i pasażerów. Ta wieloletnia już współpraca polega na udzielaniu wsparcia finansowego osobom z różnymi niepełnosprawnościami (narządy ruchu, mowy i słuchu), których aktywne funkcjonowanie wymaga specjalistycznego, technicznego dostosowania pojazdu do kierowania (lub) przewożenia. Beneficjenci, chcący być aktywni zawodowo i społecznie mogą otrzymać dofinansowanie do kosztów specjalistycznej adaptacji pojazdu samochodowego i w ten sposób uzyskać indywidualną zdolność do przemieszczania się. Wsparcie finansowe może dotyczyć również podmiotów, które dostosowują samochody w celu świadczenia usług (np. nauka jazdy) i angażują się czynnie w tworzenie warunków do korzystania przez takie osoby z zalet motoryzacji. Co ważne, adaptacje aut realizowane są w oparciu o nowe typy urządzeń podnoszące komfort użytkowania samochodów przez kierowców z niepełnosprawnościami, a urządzenia te w większości są polskiej produkcji. Rokrocznie PZU wspiera adaptacje dla kilkudziesięciu kierowców.